Boomkwekerij

BOOMKWEKERIJ

Boomkwekers moeten veel aandacht aan de bodemkwaliteit besteden. Deze aandacht wordt belangrijker omdat gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen steeds meer wordt beperkt. Bodemkwaliteit begint met de voorbereiding van een perceel. Hier worden veel fouten gemaakt. Beoordeling van een profielkuil is noodzakelijk. Bij de rijstrook is de keuze van een groenbemester of een mengsel van groenbemesters een belangrijk thema



Inhoud

1. Inleiding

2. Maatregelen

2.1. De voorbehandeling van een nieuw perceel

2.2. Losmaken van de ondergrond

2.3. Losmaken van de bovengrond

2.4. Mulch in de boomstrook

2.5 Organische stof

2.6. Drainage

2.7. Gras of gras/klaver

2.8. Groenbemesters

2.9. Plantgat



1. Inleiding

De conditie van een perceel vergt veel aandacht, maar dit schiet er nog wel eens bij. Vanwege onbekendheid met de bodem worden problemen, die veroorzaakt worden door tekortkomingen in de bodem, daar niet aan toegeschreven. In het volgende worden een aantal maatregelen beschreven die een rol spelen bij het bodemonderhoud.



2. Maatregelen


2.1. De voorbehandeling van een nieuw perceel

Voorbeeld van hoe het niet moet: Zandgrond Utrechtse Heuvelrug.

bodem boomkwekerij

Dit perceel heeft eerst een jaar een groenbemester gehad, is daarna geëgaliseerd en geploegd. Het jaar hierna volgde een grasgroenbemester. Vanwege veel plasvorming is de grond tot ca 60 cm gewoeld en opnieuw geploegd. Hierna weer gras ingezaaid en in september 2012 kwam na regen het perceel vrijwel geheel blank te staan en dat zal in de winter nog wel vaker kunnen gebeuren. Op dit perceel kan zo geen boomkwekerij starten.


Hoe had het beter gekund? Een deel van de oplossing is ter plekke al te zien:
verdichte bodem boomkwekerij

Op de foto zien we op de achtergrond het perceel dat boomkwekerij wordt en onder water staat,en op de voorgrond het gedeelte waar de bedrijfsgebouwen moeten komen. Op deze, zelfs wat lager gelegen, plek kon het water wel goed weg. Hier zijn veel minder bodembewerkingen toegepast. De oorzaak van de problemen ligt in veel teveel bodembewerkingen en te vaak rijden met zware apparatuur. Uit de wateroverlast die op het gehele perceel optreedt, blijkt wel dat er zeer nauwkeurig is geëgaliseerd. Dit betekende dagen lang rijden met zware apparatuur en veel verdichting van de grond. Was dit egaliseren wel nodig? Indien het wel van belang is, dan moet het oorspronkelijke profiel zo goed mogelijk behouden worden. Moet er daarna geploegd worden, dan is het beter een diepwortelende groenbemester te zaaien, bijvoorbeeld bladrammenas of gele mosterd, en geen gras, wat nu gebeurd is. Van belang is het aantal bewerkingen zo veel mogelijk te beperken.
2.2 Losmaken van de ondergrond
losmaken bodem boomkwekerij


losmaken ondergrond boomkwekerij

Een verdichte grond moet met een woeler losgemaakt worden; daarna een diepwortelend gewas inzaaien. Een kruisbloemige, op klei luzerne en granen zijn mogelijkheden. Gebeurt dit niet, dan is de kans op inzakken groot. Doordat de breedte van de voeten boven hoger is dan onder treedt een zekere menging op.

2.3. Losmaken van de bovengrond

losmaken bovengrond boomkwekerij


Met de cultivator kan de grond voor de aanvang van de teelt losgemaakt worden.

2.4. Mulch in de boomstrook
Een bodembedekker heeft invloed op de bodem:
mulch boomkwekerij

Zeer grof materiaal doet weinig met de bodem
grove mulch boomkwekerij

Wat minder grof materiaal heeft wat meer contact met de bodem en kan rode regenwormen stimuleren. Dit zijn wormen die op zich niet veel invloed op de bodem hebben
mulch boomkwekerij

Wat grof zeefsel trekt mogelijk al wat grauwe regenwormen aan die ook door de grond graven en de bodemstructuur verbeteren.
groencompost boomkwekerij

Groencompost kan voor rode, grauwe en pendelende regenwormen voedsel zijn en veel invloed op de bodem hebben

 


2.5. Organische stof

organische stof is belangrijk voor de bodemstructuur, levering van voedingsstoffen en vocht in droge perioden. Groenbemesters zijn voedsel voor het bodemleven en daarmee voor levering voedingsstoffen en bodemstructuur. Compost verhoogt het vochtleverend vermogen. Bij het onderwerken van een groenbemester kan een spitmachine gebruikt worden die het materiaal door de bovenste 10 cm verdeelt. Gebruik van een niet-aangedreven rol en bij dichte lagen woelers zijn de resultaten het beste. Ook de Ovlac-ploeg wordt soms gebruikt. Deze kan de groenbemester bij een ploegdiepte tot 12 cm vlak voor het planten goed onderwerken.


Iedere groenbemester heeft weer een andere invloed op de bodem (zie bij bodemonderhoud). Er kan voor een bepaalde situatie voor een specifieke groenbemester worden gekozen. Een mengsel is ook te overwegen, bijvoorbeeld gras/klaver of een veel rijker mengsel:


2.6. Drainage

drainage boomkwekerij

Een goede ontwatering is essentieel


2.7 Gras of gras/klaver als bodembedekker

gras in rijstrook

Gras in de rijstrook
grasklaver in rijstrook

Gras/klaver in de rijstrook

Gras in de boomstrook kan gemengd worden met klaver. Er treedt dan stikstofbinding op. Voldoende kalium in de bodem is hierbij belangrijk. Gras/klaver doet evenwel meer. Beworteling en verbetering van de bodemstructuur zijn beter dan bij alleen gras. Ook het bodemleven en vooral de regenwormen worden door gras/klaver sterker gestimuleerd dan door gras alleen.


2.8. Groenbemestermengsels

Mengsels bestaande uit meerdere soorten groenbemesters, specifiek voor de boomkwekerij, zijn ook verkrijgbaar.

Servaplant (www.servaplant.nl) verkoopt een zomer- en een herfstmengsel voor zand- en zavelgrond. Bij mengsels moet je wel oppassen dat er geen soorten tussen zitten die aaltjes vermeerderen. Dat is vooral op bodems met weinig bodemleven het geval.

groenbemestermengsel boomkwekerij

Het zomermengsel van Servaplant. Zaaien van mei tot 1 augustus. Bevat lupine, seradella, facelia, gingelkruid en malva (kaasjeskruid).

Het herfstmengsel. Zaaien in augustus en september. Bevat bruine mosterd, bladrammenas, glanshaver, boekweit, seradella, huttentut, facelia, struikrogge (oerrogge, vaste plant) en basterdklaver.

De zaadhoeveelheid is steeds 25 kg per ha.

2.9 Plantgat
Vergelijkend onderzoek in 2020 door Delphy wees uit dat Treestart het beste resultaat gaf.

Share by: