Bodemtop

De Nationale Bodemtop

Verslag van de eerste jaarlijkse Bodemtop op 11 september 2019 in het Van Nelle gebouw in Rotterdam
Het Ministerie van Landbouw neemt het voortouw om in 2030 duurzaam bodembeheer in heel Nederland te hebben. Op 11 september 2019 werd in dit kader in Rotterdam de Nationale Bodemtop gehouden. Honderden practici en deskundigen bespraken de problematiek. 40% van de deelnemers was boer. Wat klonk er zoal.
Minister Carola Schouten nodigde in haar openingsrede iedereen uit om initiatieven en kennis te delen. “Bijna alles wat wij als samenleving boven grond doen is verweven met de bodem. Het komt onder onze voeten samen”
Hoogleraar Lijbert Brussaard ziet zeven thema’s waaraan gewerkt moet worden:

1. De definitie van kringloop
2. De samenhang tussen ecologie en technologie
3. De beperkingen van de bodem
4. De balans tussen private en collectieve kosten en baten
5. Het ontbreken van relevante metingen van bodemkwaliteit
7. De systeemtransformatie die in de hele keten nodig is.

1. De definitie van kringloop
Er moet duidelijk worden of het gaat om kringloop op het bedrijf, in de regio, nationaal, internationaal of mondiaal. Wat we in 2010 kunnen bereiken wordt door de keuze sterk bepaald. 

2. De samenhang tussen ecologie en technologie
Gemengde teelten kunnen belangrijk zijn voor beworteling, mineralenefficiëntie en ziektewering. 
Bij techniek gaat het om drones, apps, gewasbeschermingsmiddelen en lichtere machines (tegen inklinking). 
Boeren moeten helderder keuzes kunnen maken tussen inversteren in ecologie en techniek bij duurzaam bodembeheer. 

3. De beperkingen van de bodem
„Niet alles kan overal altijd,” Het streven naar duurzaam bodembeheer en krinlopen is op ieder bodemtype en bij ieder teeltsysteem weer anders.

4. De balans tussen private en collectieve kosten en baten
„We moeten de boer zien als privaat beheerder van publieke ruimte. Boer en consument hebben beiden een stem bij invulling van de relatie tussen landbouw en natuur. Gebiedsontwikkeling staat centraal, niet het landbouwbedrijf.

5. Het ontbreken van businesscases voor de bodem
Er moet een wetenschappelijke strategie komen om te helpen business te bouwen. De kosten en baten van bodembeheer moeten duidelijker worden. 

6. Het ontbreken van relevante metingen van bodemkwaliteit
Er tot dusver geen metingen zijn waar boeren, burgers, het bedrijfsleven en overheden hun actiepunten op kunnen afstemmen.

7. De systeemtransformatie die in de hele keten nodig is.
De systeemtransformatie is het meest ingrijpend. Perspectieven moeten veranderd worden. De handel moet anders. De wetgeving moet anders en boeren moeten anders gaan werken. 




reacties

Louis Bolk Instituut (Chris Koopmans)
-Organische stof is de basis voor bodemkwaliteit in 2030
-Gestandaardiseerde monstername en metingen zijn een voorwaarde om ontwikkleigen te duiden.
-Prioritering van maatregelen is belangrijk
Potentie bij:
-Verhogen leeftijd grasland
-Aanpassing in het bouwplan en landgebruik
-Grondbewerking in mais: woelen
-Toediening van vaste mest of compost
Effect van minimale (NKG) grondbewerking in de akkerbouw is onduidelijk
Aansluiting aan meerdere maatschappelijke doelen van de landbouw

Gebr. Van Bergeijk (akkerbouwer, loonwerker in Zuidland), Geert Thyssen (docent) en vele anderen: 
Er moet een verdienmodel komen voor bodemverzorging.

IJsbrand Snoeij (biologisch boer): 
Boeren zijn de bodem voor onze voedselproductie. Trots om actief biologisch boer te zijn. 

Gerard Ros (NMI, drones, bigdata): 
Er moeten open algoritmes komen voor elk perceel in Nederland, gebaseerd op wetenschappelijke kennis. Elke bodemexpert kan bijdragen.

Jeroen Noot (Greenport NHN): 
Techniek en kennis zijn niet alles, het gaat ook over een sociale verandering.

Heleen Klinkert (Bionext): 
Coalitievorming is essentieel om ecosysteemdiensten ten gunste van duurzaam bodembeheer te verwaarden.

Gerard Korthals (WUR, NIOO):
De bodemanalyse heeft te weinig aandacht voor bodembiologie.

Willem Lageweg (Voedseltransitie): 
In keten en bij overheid te veel dubbele bodems bij erkennen en waarderen van duurzame bodems. Hoog tijd voor transparantie en eerlijk afrekenen (de vervuiler betaald).

André Hoogendijk (Brancheorganisatie akkerbouw): 
Boeren zijn experts van hun eigen bodem. Give us the tools and we will finish the job.

Dirk-Siert Schoonman (Unie van Waterschappen) en Jacob van Dijk (Oud landbouwgedeputeerde Gelderland): 
Voorlopers kunnen in 2030 wel duurzaam bodembeheer toepassen. Voor het peloton is de transitie minder vanzelfsprekend.

Olivier Guiot (ILVO): 
De bodemtop is een signaal voor groeiend bewustzijn van het cruciale belang van een gezonde bodem voor klimaat, landbouw en natuurbeheer.

Douwe Jonkers (Min. L en M): 
Alles draait om economisch perspectief en het verdienmodel van de boer. Als de boer 1 euro per kg vlees meer krijgt kan de veestapel met 30% omlaag.

Inge Lardinois (Min. L en M): 
Versnelling is nodig om de ambitie waar te maken.



Wat gebeurt er zoal

Toelichting op het project BodemUp. Dit richt zich vooral op kennisoverdracht in Brabant

6 van de 9 bodemcoaches van het project WLD (Water, Land en Dijken in Noord-Holland)

Mark Heijmans vertelde over de projecten die LTO Nederland steunt

Dagvoorzitter Talitha Muusse voor het overzicht van standhouders

Share by: